TU DIZANl ISA MESIH Kl YE?
Abdul-Mesih
TU DIZANI ISA MESIH Kl YE?
Abdul-MesTh
Was denkst du über Christus? Kurmandschi
What do you think about Christ? Kurdish-Kurmanji
isa igin ne dügünüyorsunuz?
Sädd och Skörd Förlag. © 1988
Box 49062, S-400 64 Göteburg, Sweden
MizginT 1997 by permission Postfach 1125 35441 Biebertal Elmanya/Germany
Kitabi Mukaddes §irketi istikläl Cad. No: 481 Beyoglu istanbul, Turkey Tel: 0212 244 20 60
Baweriya we di derheqe Isa Mes?h de gi ye?
Hün di derheqe Mesih de gi bawer dikin? Hertigt bi ve bersive ve giredayi ye: kefxwegiya te di ve Dinyaye de, bürandina te di Dinya din de gi ye ü te li we dere gawa biji? Isa Mesih we zü disa vegere ü we ji te pirs bike, wek ku wT beri niha ji Ferisiyan pirsT: "Hün di derheqe min de gi bawer dikin?"
Ez Iro wek bawermendeki isa Mesih tem ba we. Ez dixwazim bibim doste we. Ez bi rasti dixwazim, ku hün bizanin Mesih ki ye ü gelek? mihim e, ku tu kes we di ve pirsa giring de gag neke. Dive hün bawer nekin, ku ew bi tene pexember e, an ji miroveki qenc e wek geleken din. Na, ew yek e ü be hermber e. Tu kes wek wi ne li ve Dinyaye, ne ji li we Dinyaye nin e.
Hün di derheqe büyina wi ya xwe§ ü newaze (§anyazi) de gi bawer dikin?
Tu kes tucaran wek wi newelidiye. Ew kure Meryem e. Wek ku hün dibejin Ismail kure Birahim e, Yühenna kure Zekerya ye ü Mihemmed kure Abdulla ye. Zilamen din hemü ji bave xwe nav distinin. Qima Isa ji diya xwe nav standiye? Bele, ji ber ku bave wi ye dinyayi tune bü, ew ji Meryema kegik welidi.
Ew bl qudreta Xwede welidi, be tekiliya zilameki (yani be zewaci).
Beri ku ew gebibe bi heftsed sali pexember Igaya gotibü, ku ewe gebibe (Kiteba Igaya 7:14) ü tam wek ku bere gotibü, tam wilo pebü. Hün dikarin ve yeke di incile de, di Kiteba Metta 1:18-25'an de bixwinin. Xwede bave me Adern ji axe gekiriye, em ü pexember ji tevde ji Adern gebüne.
Em ji axe hatine ü dinyayi ne. Xudan Isa ji ezmen hate xwar. Ew paqij ü be kemayi wek berf ü barane ye. Yen din hemü ji Dinyaye ne ü ne paqij in ü bi guneh in. Em dixwinin, ku "Mesih hatiye Dinyaye ji bona ku gunehkaran xilas bike" (Ineil, Nameya ji Timoteyo re ya pegi 1:15). Ew hate eiheki xerib wek ku hün hatine dewleta xerib. Isa bi Xwede re bü beri ku ew be xwar. Wi biryara (qirara) xwe da, ku be ve Dinyaye ü hate ve Dinyaye, ku me xilas bike. "Di destpeke de Peyv hebü", yani Xebera Xwede, Isa Mesih hebü (ineil, Kiteba Yühenna 1:1-3 ü 14 bixwinin). Wi bedena insanan stand ü bü mirov. Ewji ezmen hate erde.
Careke du zilam ketibün galeke kür de. Yeki ji ye din re got: "Min xilas bike ji ve pisitiye!" Ye din le vegerand ü got: "Ya beaqil, eze qawa bikarim? Ez ji wek te di eyni pisitiye de me." Herdü ji di qale de bün ü yeki nikaribü alikariya ye din bikira. Wi qaxi werisek ji jor hat ü dengek ji pe re hat ü got: "Bi weris bigirin!" Tene zilame ku neketibü pale dikaribü alikariya wan bike. Ew alikariya ji jor ve hate pandin bi alikariya yeki din.
Pexembere ji hemüyan ba§tirji nikaribü me ji qala gunehan xilas bike, le bele isa bedeneke be guneh stand. Xwede milyaket §andin, ji bo ku mizginiya welidandina wi bidin. Ew bi büyina xwe bi tene ye. Em nikarin wi bi msaneki din re qiyas bikin.
Tu di derheqe tebiete (qerektere) wi de gi bawer diki?
Isa Mesih kamil bü. Wi carek bi tene ji guneh nekir. Wi tucaran tu §a§iti nekir. Ew tucaran hewce nebü, ku ji bona efükirine rica bike. Pexember Dawid rica kir. Pexember Birahim rica kir. Bi rasti pexembereki din ji got, ku wi roje hefte caran ji bona efübüne ji Xwede rica dikir. Tu dikari di Kiteba Piroz (Kiteba Miqedes) de 0 di Qurane de heta tu beji bes bigeri ü tu careki ji nabini, ku Isa ji bona efübüne rica kiriye. Efübün je re ne lazim bü, gimki ew be guneh bü.
§agirteki wi ye nas di derheqe wi de nivisandiye ü gotiye: "Ewji gunehan beri bü ü be guneh bü. Wi tu guneh nekirine." Wi mirovi ew qenc nasdikir. Xwede pexember efü dikirin, gava ku wan gunehen xwe digotin, le bele isa nehewce bü ku be efükirin. Ew be guneh bü. Heta ku wi dikari beje dijminen xwe: "Ki ji we dikare ni?an bide, ku guneh li ba min heye?" (ineil, Kiteba Yühenna 8:46). Tu kesi ji wan nikaribü ku guneheki ji di jiyana wi de bibine.
Ki ji me dikare bi vi awayi ji dijminen xwe re meydane bixwine? isa birin ba hakim Pilato ü wan bi derewan gehdebüni li ser wi dan, le bele Pilato nikaribü gagitiyeke bibine. Wi desten xwe gugtin ü got: "Ezji xwina vi mirove rast be süc im". Tucaran miroven be guneh peyda nebüne. Le bele ew bi tene xilaskareki be guneh e. Ew bi tene ye ü be hember e.
Tu di derheqe xeberen wi de gi bawer diki?
Careke dijminen wi esker gandin, ku wi bigirin. Wan guh dan peyvina wi ü pigtre be girtina wi vegeriyan ü ecebmayi man ü gotin: "Tu kes tucaran mina wi mirovi nepeyiviye (xeber nedaye)!" (ineil: Kiteba Yühenna 7:46). Le bele bifikire, ku wi gi got: "Ez ronahiya Dinyaye me. Her ki ku li pey min were, we tucaran di tariye de reve nege, le we bibe xwedi ronahiya jiyane" (Kiteba Yühenna 8:12).
Miroveki pir careke ji min re girovekir, ku mena wan peyven isa gi ye. Wi got: "Tu zani, ya doste qenc, ku pexember wek heyve ne. Qawa heyv bi gev ronahi dide, pexember ji bi ronahiya Xwede hatine ve Dinya tari. Heyva nivge tarn wek pexembereki ye. Ew behtir ü behtir ronahi dide, heta ku ew bibe tarn heyv ü pigtre kern dibe ü dimire. Le bele netirse. Heyvek dm we be eihe we. Pexember wilo yek bi yek hatin. Yeki xebera xwe
got ü mir, gü 0 cihe xwe ji yeki din re higt. Her mileteki pargek ronahi ji Xwede standiye.
Dinen mirovan wek müm in, an ji wek heyve ne. Le bele gava roj ronahi bide, ki we li wan ronahiyen bigük binere ü wan bi kar bine?" isa got: "Ez ronahiya Dinyaye me." Ew ronahiya heqiye ye. Te qet ditiye, ku roj kern büye an ji winda büye? Na, ew qet namire. Ew ji bona hemü kesi li liemü dewletan e. isa wek roje ye. Ew tucaran kern nabe. Ew ji bona her dewlet ü her mirovan e. Wi gotiye ji: "Re, rasti ü jiyan ez im." Pexember hemü hatin, ji bona riya ku dige ba Xwede bidine naskirin. Wan got: "Ev riya Xwede ye. Bi ve riye ve herin!" Riyen rast nigani wan dan ü gotin: "Li pey ve hinkirin ü zanine herin ü li gora peyva Xwede bikin". Le bele Isa got: "Ez re me, li pey min werin!"
Kurikeki bigük li bajareki mezin gag bü. Ew ji welateki din bü ü nikaribü xwe qenc bide femkirin. Wi hevi ji poliseki kir, ku riya male gani wi bide. Polis je re got: "Di ve enigke re here, bizivire enigka didiwan ya aliye raste, pigtre here enigka sisiyan ya ku dige aliye raste, ji pire bibihüre, li zivroneka gara bizivire ü di nive riye de..." Kurik dest pe kir giri. Polis riya rast gani dabü, le bele kurik westiyabü ü ditirsiya, ku li gor igaretkirina wi here. We kelike mirovek ji gunde kurik hat. Mirov rahigte deste kurik ü ew bi hev re gün. Gava kurik westiyabü ü nikaribü bimege, mirov rahigte wi ü ew hilgirt heta mal. Polis re gani kur dabü, le bele
mirove din wek re bü. Isa got: "Ez re me, riya mala Xwede."
Tu gi li ser meseleyen wi yen xweg dibejT ? Tu gi li ser bangkirina (gazikirina) wi ya xweg dibejT? Wi got: "Werin ba min, hün hemü yen bargiran ü westiyayi, eze rihetiye bidim we" (ineil, Kiteba Metta 11:28). Qiqas xweg e! Tu di derheqe peyven wi de gi dibeji? Kesek tucaran wek wi nepeyvi. Ew yek e. Ew be hember e. Tu kes wek wi nin e, ne li erde ne ji li ezmen.
Tu di derheqe nave wi ü wesfe wi de gi bawer diki?
Her pexember naveki wi ye gexsi heye. Ji Birahim re te gotin "Doste Xwede". Ji Müsa re te gotin "Berdevke Xwede". Ji hine din re te gotin "Ruhe Xwede" ü "Delale Xwede".
Mirov ji kijani behtir hez dike, ji delale xwe an ji ruhe xwe? Niha bi wijdan be ü bihele, ku dile te bi xwe bersive bide. Ere, ji Isa re te gotin "Ruhe Xwede". Em di incile de dixwinin, ku Xwede li ser isa gotiye: "Ev e kure mini delal, bi ya wi bikin!" (ineil: Kiteba Lüqa 9:35). Disa ez dixwazim ji te bipirsim: Mirov behtir hez ji ke dike, doste xwe an kure xwe? Rast e, kure xwe. Xwede dive gi beje? Em dibejin, ku kur wek bave xwe ye. Gava ku em isa dibinin, em di derheqe Xwede de behtir fern
dikin (Ineil: Kiteba Yühenna 14:9). Kur dikare cihe bave xwe bigire ü wekiltiya wi bike. Ew dikare li cihe bave xwe bipeyive. Isa ji wilo kir, gaxe ku ew li ser rüye erde bü.
Ji ber ve yeke ji wi re te gotin "Peyva Xwede". Xwede bi wi re xeber dida (Ineil: Nameya ji ibraniyan re 1:3). Ew yek e, ew be emsal ü be hember e.
Tu di derheqe qudreta wT de gi bawer diki?
Ew dikare hertigti bike. Hemü qudret ü hukum-dariya wi heye. Qaxe ku Isa li ser rüye erde bü tu igen Xwede neman, ku wi nekirin. Ji Xwede pe ve ki dikare miriyan rake? Isa miri rakirin. Ji xeyni Xwede ki dikare guriyan bi yek care qenc bike? Isa yen guri paqij kirin ü qenc kirin. Ji Xwede pe ve ki dikare gaven koran veke? isa ev tigten ha hemü kirin. Wi her cüren nexwegiyan qenc kirin. Tu kes qencnebüyi ji ba wi venegeriya. Wi ein ü rihen nepak bi xebera xwe derdixistin. Wi jiyana mirovan diguhert ü ji gunehan xilas dikirin.
Miroveki ku nave wi Lazer bü mir. Cenaze wi vegartin ü xeber ji Isa re gandin. Gava Isa gü ba qebre ü got: "Lazer, were derve!" (Ineil: Kiteba Yühenna 11:43), ew ji qebra xwe derket derve. Isa li ser qudreta xwe ya ku dikaribü miriyan rake, qet
gik ji me re nehigtiye. Wi got: "Qiyamet (vejin) ü jiyan ez im" (ineil: Kiteba Yühenna 11:25).
Roj we be ku hemü yen di tirben xwe de ne we denge wi bibhizin ü we derkevin derve. Tu ji, te ji tirba xwe derkevi, gava tu miri bi. Müsa ji, Birahim ji ü hemü pexemberen din ji. Le bele Isa Mesih niha dikarejiyana nü bide te, jiyan ü heyata Xwede, jiyana herheyi. Ew iro li hemü deren Dinyaye jiyana mirovan nü dike. Ew dikare heyata te biguhere. Tu gi li ser qudreta wi ya mezin gi dibeji? Ew yek e ü kes pe re hember nabe.
Tu di derheqe cefa wi de gi bawer diki?
Tu gi dibeji li ser mirina wi? Tu dizani te li küdere bimiri? Mirina te we li ve dere an ji li dewleteke din be? Ewe li ser behre be, di re de be an ji di texte xwe de be? We li kudere be? Te gawa bimiri? Ewe bi nexwegiye be, bi qeza be an ji mirina adeti be? Te gawa bimiri? Le bele belki tu dikari ji min re beji, ku te kengi bimiri? Te gend salan biji? Kijan tarixe te bimiri? Ü pigti mirine gi we be sere te? Ez ü tu, em meebür in bejin, ku em van tigtan nizanin, ew di deste Xwede de ne.
Le bele Xudan Isa zanibü ü ji bere ve got, ku ewe li küdere bimire: li Orgelime (yani li Qudse). Wi ji bere ve got, mirina wi we gawa, li kudere ü kengi be (Ineil, Kiteba Lüqa 18:31-33).
Wi ji gagirten xwe re got, ku we kengi bimire, yani di roja cejine (eyde) de gaxe herkes hinge berxek qurban didan, ji bona ku Cejina xwe ya Derbasbüne piroz bikin. Hinge ewe bimire, gawa ku ew bi xwe berxe Xwede bü, ye ku ji dela gunehen hemü mirovan ve bibüya gori (qurban). Wi ji wan re got, ku ewe pigti se rojan disa rabe. Ev tigten ha hemü tarn wek wi gotibün qewimin.
Wi zanibü. Ew ne wek hemü miroven din e. Em nizanin, pexemberji nizanin. Gava Xwede bixwaze, ez ü tu, eme bimirin, ü bi wi miqami ü li wi cihe ku ew dibine.
Le bele Isa got: "Tu kes nikare jiyana min ji min bistine, le ez cane xwe bi daxwaza xwe didim. Ez dikarim cane xwe bidim ü dikarim disa bistinim ji. Min ev emir ji Bave xwe stand" (ineil: Kiteba Yühenna 10:18). Wi qet guneh nekiribü, ji ber ve qase ne meebür bü, ku bimire. Wi ji bona me jiyana xwe da. Ew mir, ji bona ku em ben efükirin. Ew ji bona min ü te mir. Ew givane qenc e, ye ku jiyana xwe ji bona mihen xwe da. Tucaran keseki din wek wi nemiriye. Ew bi tu kesi re naye qiyas kirin. Di nav insanan de yek tene ye.
Ew mir ü hate vegartin. Dijminen wi hertigt dikirin, ji bona ku ew di tirbe de bimine. Wan kevireki mezin gindirandin ser deriye tirbe.
Wan kevir ase kir ü li hawirdore tirbe nobedaren gekdar danin. Be gubhe ew miribü ü mirovan hertigt dikirin, ji bona ku ew di tirbe de bimine. Le bele ew disa ji nav miriyan rabü ü xwe nigan gagirten xwe da, ji Petrüs ü Meryern ü pigtre ji zedeyi pencsed nefsi re. Ew disa rabü gawa wi gotibü, ku eze rabim.
Xwede ew ji mirine rakir. Xwede dixwest gani Dinyaye hemüye bike, ku wi Isa qebül kiriye. Van mirovan hemüyan ew dit. Wan pigti rabüna wi pe re xwarin ü vexwarin. Wi binnen desten xwe, lingen xwe ü tenigta xwe gani wan dan. Mirin dijmineki pir mezin e. Lazim e tu bimiri ü ez ji. Pexember mirin ü miri man. ßikir ji Xwede re, ku Isa Mesih mirin bindest kiriye. Ew iro diji. Ew dikare wan hemüyan xilas bike, yen ku bi nave wi ten ba Xwede, ji ber ku ew diji ü ji bo wan gefaete dike. Ma pexembereki din heye, ku iro diji, pigti ku mir? Mesih ye bi tene ye, ku ji mirine rabü. Ew bi tene ye ü bi tu kesi re naye hember kirin. Tu kes wek wi, ne li erde, ne ji li ezmen nin e.
We bikaribana Incil bixwenda, hinge weye püyina Isa ya ezmanan fern kiribana (Incil: Karen §andiyan 1:9-11 ü Name ji Filipiyan re 2:6-11).
Heke ez ji Cihüyan (Yahüdiyan) bipirsim, ku li ezmanan cihe pe§i ki we bistine, ewe bejin "Müsa", Ci ez ji Misilmanan bipirsim, ewe bejin "Mihemmed", ü ez ji Filehan bipirsim, ewe bejin "Isa". Le bele Xwede ne bi Cihüyan ü ne bi Misilman ü ne bi Filehan §ewiriye. Xwede Isa biriye ezmanan ü nave li ser hemü navan re daye wi. Xwede ev kiriye, da herkes ü yen nefsmezin ü pozbilind ji xwe li ber isa nizim bikin.
Hün di derheqe hatina w? ya didiwan de gi bawer dikin?
Ewe disa be. Wi ev gotiye (Incil: Kiteba Yühenna 14:1-3). Milyaketan ji ev gotiye (Incil: Karen §andiyan 1:11). Flemü bawermenden wi li heviya wi disekinin. Misilman dizanin, ku ewe disa be, da ji bona mirovan hukum bike. Ew te, da ji bona ku bijartiyen xwe bi xwe re bibe ezmanan. Ew te, ku li ser erde hukumdariye bike. Ew padi§ahe Dinyaye ye. Dive, ew hukum bike, heta hemü dijminen wi
bikevine bin linge wi. Hinek mirov gag in ü bawer dikin, ku ewe gil sali hukum bike. Xwede dibeje 1.000 sali. Ez baweriye bi tigten ku Xwede gotine tinim. Bi min, bereket ü selameta 1.000 sali getir e ji ya 40 sali! Bele, ewe zü vegere. Hinge hemü kes we bejin, ku ew Padigahe padigahan e, Qirale qiralan e ü Serdare serdaran e. Ew te. Te rojeke li ber wi bisekini. Ewe hinge hakim be.
Gava ku tu wi rü bi rü bibini, ewe ji te bipirse: "Tu di derheqe min de gi bawer diki?", te hinge gi bersive bidi wi? Heke tu beji: “Tu yek ji pexemberan i”, ewe ji te bipirse: "Ma gima tu li pey emiren min ne megiyayi?" ü te beyi hukumkirin, ji bona ku te bawer dikir, ku ew bi tene pexembereki wek wan yen din e, le bele ew bi kesi re naye emsal kirin. Ew bi tene xilaskar e. Ki we vegere, da hukum bike? Pexember Müsa, Birahim, Dawid an ji yek ji wan pexemberen din? Na. Xudan isa te, ü ewe hakim be. Xwede garantiyek daye hemü mirovan, bi ve ya ku wi Isa ji nav miriyan rakir. Ew te. Hemü gav we wi bibinin. Ew yek e.
Tu dibeji ewe gi gertan deyne ber te?
Ew dibeje: "Werine ba min ... ü eze rihetiye bidim we" (Ineil: Kiteba Metta 11:28). Ew iro bang dike te (gazi te dike). Gava ku wi bang kir gagirten xwe yen pegi, wan dev ji malen xwe, ji de ü baven xwe,
ji karen xwe ü ji hemü timten xwe berdan ü li pey wi gün. Ew dixwaze ku tu ji wilo biki. VYT dive, ku tu imane bi wi bim, ku ew xilaskare te ye ü tu wi biki mezine jiyana xwe. Ew hertigti dixwaze. Madem ku ew dikare hertigti li ser xwe beje ü hemü gotinen wi rast in, hinge gerten wi ji we di cihe xwe de bin.
Di welidandina xwe de, di jiyana xwe ya be leke de, di tebiete xwe de, di qimete xwe ye yekane de, di xeber ü peyven xwe yen xweg de, di qudreta xwe ya mezin de; di cefa ü mirina xwe de ew yek e ü be hember e. Ew iro sax e. Ew li ba wan e, yen ku baweriya xwe bi wi tinin. Ew li ezmanan e ü ji bona wan gefaete dike. Ewe di nezik de be. Kesek wek wi ne li erde ü ne li ezmanan tune. Ji ber ve yeke ew dixwaze bibe Padi§ah ü Serdar di jiyana te de.
Xwendevanen heja,
heke hün bixwazin he behtir li ser van ti§tan hin bibin an pirsen we hebin, hün dikarin nameye yani mektübe (bi Kurdi, Tirki an bi Elmani ji) ji me re bi§inin. Navni§ana me ev e:
MizgTni
Postfach 1125 35441 Biebertal Elmanya/Germany